تحلیل اثرات سبزراه درون شهری بر پایداری زیست محیطی محله (مطالعه موردی: سبزراه محله نظامی گنجوی شهر تهران)

شرایط به وجود آمده در چند دهه اخیر ایجاب می­نماید که به مباحث توسعه پایدار توجه جدی شود. در توسعه پایدار به طور کلی سه تا بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مطرح است. سبزراه از گونه­های متنوعی برخوردار است و اثرات مختلف زیست محیطی، کالبدی، گردشگری-اقتصادی، اجتماعی و ... را برای محله و شهر در پی دارد. در نواحی شمالی شهر تهران وجود روددره­ ها و سبزراه ­های مختلف از قابلیت­های مهم بستر محیط طبیعیِ موجود به شمار می­آیند. سبزراه مرکز محله نظامی گنجوی در شمال منطقه شش شهرداری تهران در مطالعات مختلف مورد توجه کافی قرار نگرفته است. این سبزراه از لایه­ های گوناگون طبیعی و انسان ساخت تشکیل شده که به منظور ساماندهی و برنامه­ ریزی جهت ارتقاء کیفیت­ های زیست محیطی و پایداری آنها، لازم است شاخص­ های زیست محیطیِ متاثر از سبزراه در محله مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند. برای این منظور پژوهش پیش­رو با روش آمیخته انجام شده است و نوع پژوهش هم کاربردی می­باشد. با توجه به ادبیات علمی موضوع شاخص­ های هوای پاک و بدون آلودگی در حوزه نفوذ مستقیم سبزراه، پاکیزگی پوشش خاکی، کاهش سروصداهای مزاحم، رویت و حضور جانوران و پرندگان شهری، ایجاد اتصال و پیوستگی میان پهنه­ های سبز، دید و منظر زیبا مورد بررسی قرار گرفته و با کاربست تکنیک آزمون بررسی حد متوسط در محیط نرم افزار SPSS پردازش شاخص­ ها انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که شاخص ­های هوای پاک و بدون آلودگی در حوزه نفوذ مستقیم سبزراه و شاخص ایجاد اتصال و پیوستگی میان پهنه­ های سبز از وضعیت نامناسب و شاخص­ های آرامش و سلامت روحی و روانی ساکنین و پاکیزگی پوشش خاک با میزان مطلوبیت حد متوسط و شاخص­ های هوای پاک و بدون آلودگی در محور سبزراه، کاهش سروصداهای مزاحم، رویت و حضور جانوران و پرندگان شهری، دید و منظر زیبا در حد مناسب و مطلوب می­ باشند. در نهایت برای دست­یابی به وضعیت مناسب شاخص­های زیست محیطی سبزراه در محله مطالعاتی براساس اصول توسعه پایدار، راهبردها و سیاست­ های لازم ارائه شده است.